مطالعات اخیر نشان داده است که یک فضای باز نفیس می تواند بهره وری شما را افزایش دهد و عملکرد شما را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. به همین دلیل است که طراحی فضای باز در سراسر جهان مورد توجه فزاینده ای قرار گرفته است.

هم صاحبان خانه و هم سرمایه گذاران تجاری در سرتاسر جهان علاقه فزاینده خود را به محوطه سازی فضای باز نشان می دهند. آنها به دنبال فضای جذاب و بصری هستند که بتواند احساس خوب، انرژی و آرامش در آنها ایجاد کند.

طراحان با الهام از دغدغه‌های اجتماعی، اصول هنری، تکنیک‌های مهندسی عمران و روش‌های کشاورزی را برای ایجاد اشکال جدید فضای باز ترکیب کردند.

دانش مورد نیاز برای یک طراح فضای باز

طراحی فضای باز مستلزم آموزش زیاد است. استفاده از خلاقیت خود در طراحی هندسی، هنر، گیاه شناسی و ریاضیات مفید است. دانش انواع برنامه های کامپیوتری، از جمله طراحی به کمک کامپیوتر، روز به روز ضروری تر می شود. دوره های کالج مورد نیاز در این زمینه معمولاً شامل موضوعات فنی مانند نقشه برداری، طراحی و ساخت منظره، بوم شناسی، طراحی سازه و برنامه ریزی شهری و منطقه ای است. دوره های دیگر شامل تاریخ معماری منظر، زمین شناسی، تئوری طراحی و رنگ و مدیریت عمومی است. علاوه بر این، اکثر دانشجویان در مقطع کارشناسی یک سال دروس پیش نیازی مانند انگلیسی، ریاضیات و علوم اجتماعی و فیزیکی را می گذرانند. استودیوی طراحی یکی از جنبه های مهم بسیاری از برنامه های درسی معماری منظر است. سپس به دانش‌آموزان پروژه‌های واقعی اختصاص داده می‌شود تا روی آن‌ها کار کنند و تجربه ارزشمندی را ارائه دهند.

6 نکته کلیدی برای طراحی فضای باز عبارتند از:

1. تعادل
2. کانونی سازی
3. سادگی
4. ریتم و خط
5. تناسب، قسمت
6. وحدت

عناصر طراحی منظره

عناصر طراحی منظره ابزارهای مورد استفاده برای ترکیب ویژگی های مختلف فضای بازهستند:

• خط
• رنگ
• بافت
• فرم
• توده یا وزن بصری

فضای باز:

به صورت کلی فضا های باز به دو دسته عمومی و خصوصی تقسیم می شوند.

فضای باز خصوصی: در ارتباط با محیط خصوصی خانواده و در رابطه ای منطقی با آشپزخانه و نشیمن قرار دارد.(استفاده از گیاهان، درختان، گل کاری، آلاچیق، چراغ، حوض و فواره و… بر غنای فضاهای باز خصوصی می افزاید.)

فضای باز عمومی: معمولا در محیط عمومی و در جبهه ای از ساختمان واقع می شود که در سمت خیابان یا کوچه عمومی است.

استفاده از گیاهان، درختان، گلکاری، آلاچیق، چراغ، حوض و فواره بر غنای فضاهای باز خصوصی می افزاید.

در فضای باز خصوصی افراد خانواده کارهایی چون استراحت، بازی کودکان، برخی آشپزی ها، خشک کردن لباس، دور همی ها، نگهداری حیوانات خانگی ، پارک ماشین، شنا در استخر و… انجام می شود. مکان یابی فضای باز و همچنین انتخاب نوع درختان و پوشش گیاهی با توجه به اقلیم منطقه انجام می گیرد. به طور معمول طراحی فضای باز در خانه ها به سه صورت می باشد:

1. در خانه های شمالی در حد فاصل خانه و معدن قرار می گیرند!
2. در خانه های جنوبی افراد مستقیما از معابر عمومی وارد خانه می شوند و حیاط به صورت خصوصی به دور از رفت و آمد است، بعضی وقت ها هم فضای باز در پیرامون خانه طراحی می شود، مثل خانه های ویلا یی!
3. در معماری سنتی ایران خانه ها یی که به صورت کوشک طراحی می شدند از این الگو پیروی  می کردند و ساختمان در وسط فضای باز قرار می گرفت.

تسلط

نقاط کانونی در فضای باز ویژگی های غالبی هستند که توجه افراد را به خود جلب می کنند. آنها توجه را به یک مکان خاص جلب می کنند و به حرکت چشم در فضا کمک می کنند. این ویژگی ها عموماً از نظر رنگ، اندازه، فرم یا بافت در برابر چشم انداز اطراف تضاد دارند. معمولاً برای این منظور از گیاهان نمونه با فرم ها و بافت های منحصر به فرد و عناصر معماری مانند آب نما یا مجسمه های باغ استفاده می شود.

ارتباط متقابل

اغلب ما به ایجاد “اتاق های باغ” یا محوطه هایی فکر می کنیم که بخشی از منظره را در بر می گیرند. اما یک طراحی خوب از عناصر مختلفی استفاده می کند تا همه آن را به هم پیوند دهد. راهروها به عنوان زنجیره ای عمل می کنند که همه قسمت ها را به هم متصل می کند. به همین ترتیب، ادامه هر خط تنظیم کننده به ایجاد وحدت از طریق اتصال کمک می کند.

در طراحی فضای سبز از گیاهان به عنوان عناصر معماری می‌توان استفاده کرد. این عناصر همانند دیگر عناصری که در طراحی به کار گرفته می‌شوند از ویژگی‌های بصری مانند نقطه، فرم، رنگ و بافت برخوردار هستند. بایستی این ویژگی‌ها بر اساس اصول زیباشناختی‌، یعنی وحدت، ریتم، تناسب‌، توازن و مقیاس چیده شوند تا بتوان به محیط‌های دلپذیر دسترسی پیدا کرد.

درنهایت…

فضاهای باز جایی است که ما با دوستان و خانواده دور هم جمع می شویم، خود را در طبیعت غوطه ور می کنیم و از روزمرگی ها فرار می کنیم، بنابراین طراحی باغ شما به اندازه فضاهای داخلی خانه شما مهم است. امروزه، گرایش‌های طراحی برای فضاهای بیرون از فضای داخلی، با عناصر گرافیکی جسورانه، استعداد آرت دکو و حداکثر گرایی در کانون توجه است.