ترس از مدرسه یکی از مسائل روانی رایج در بین کودکان است که می‌تواند تاثیر منفی زیادی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی آن‌ها داشته باشد. در این مقاله به بررسی علت‌ها، نشانه‌ها و راهکارهای مقابله با ترس از مدرسه در کودکان پرداخته‌ایم.
علت‌ها
ترس از جدایی:
کودکان ممکن است احساس ناراحتی کنند وقتی باید از والدین یا محیط خانه جدا شوند.
ترس از موقعیت‌های اجتماعی:
برخی کودکان به ویژه در موقعیت‌های جدید یا ناشناخته احساس استرس یا وحشت می‌کنند.
ترس از شکست:
ترس از ناکامی یا نپذیرفته شدن توسط دیگران می‌تواند در کودکان ترس ایجاد کند.
تجربه‌ی خشونت و مسخره شدن:
تجربه‌ی خشونت یا مسخره شدن در مدرسه می‌تواند برای کودکان عواقب جدی داشته باشد و سبب بروز ترس و اضطراب نسبت به مدرسه شود.
نشانه‌ها
- احساس نگرانی یا وحشت پیش از رفتن به مدرسه
- سردرد یا درد شکم مکرر بدون علت فیزیکی واضح
- احساس ناراحتی یا ترس در زمان جدایی از والدین
- اضطراب و استرس شدید پیش از رفتن به مدرسه
- تمایل به فرار از مدرسه یا بی‌تابی برای ماندن در خانه
- توضیح نادرست یا مبهم در مورد دردهای فیزیکی یا آسیب‌های روانی
راهکارهای مقابله
-
گفتگو با کودک:
به کودک این اطمینان را بدهید که شما برای حمایت و کمک به او هستید. از او بخواهید تا تجربیات و احساسات خود را بازگو کند.
-
همکاری با مدرسه:
با معلم‌ها و کارکنان مدرسه همکاری کنید تا به کودک کمک کنند تا بهتر با ترس‌هایش کنار بیاید.
-
کمک از یک متخصص:
در صورت لزوم، می‌توانید از کمک یک روان‌شناس یا مشاور تحصیلی دریافت کنید.
استراتژی‌های تقویتی
-
ارتقاء اعتماد به نفس کودک:
تشویق کودک به انجام فعالیت‌هایی که در آن‌ها موفق است، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس او کمک کند. همچنین تشویق به تلاش و تمرین بیشتر در زمینه‌هایی که کودک در آن‌ها مشکل دارد نیز می‌تواند مفید باشد.
-
آمادگی برای تغییرات:
کودکان باید یاد بگیرند که تغییرات بخشی از زندگی‌اند. به آن‌ها کمک کنید تا با تغییرات مثل معلم جدید، دوست جدید یا کلاس جدید، به راحتی کنار بیایند.
تکنیک‌های آرام‌بخشی
-
تمرینات تنفس:
یادگیری و انجام تمرینات تنفس به کودکان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند اضطراب‌های خود را کنترل کنند.
-
یوگا و مدیتیشن:
این تمرینات می‌توانند به کودکان کمک کنند تا بهتر بتوانند به تمرکز و آرامش خودداری کنند.
تکنیک‌های مواجهه
-
طراحی سناریوهای مختلف:
با کودک سناریوهای مختلف از روز مدرسه برنامه‌ریزی و تمرین کنید تا کودک به مواقع مختلف آماده شود.
-
شرکت در فعالیت‌های اجتماعی:
تشویق کودک به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و برنامه‌هایی که افراد زیادی در آن‌ها حضور دارند، می‌تواند به او کمک کند تا با ترس از موقعیت‌های اجتماعی مقابله کند.
-
آموزش مهارت‌های اجتماعی:
آموزش مهارت‌هایی مانند همدلی، احترام به دیگران و تعامل مثبت با دیگران می‌تواند به کودک کمک کند.
-
اطلاع رسانی:
کودکان باید بدانند که خشونت و مسخره کردن پذیرفتنی نیست و چطور می‌توانند در مواقع بحرانی اطلاع رسانی کنند.
چگونه با فرزندی که از رفتن به مدرسه هراس دارد رفتار کنیم؟
هراس و استرس در فرزندان پیش از رفتن به مدرسه یک موضوع رایج و درک پذیر است. این هراس می‌تواند ناشی از موضوعات مختلفی باشد، از جمله ترس از جدایی، مسائل اجتماعی، یا حتی ترس از مسخره شدن. در اینجا راهکارهایی برای کمک به فرزندان که با این چالش مواجه هستند، ارائه می‌دهیم.
گوش دادن به نگرانی‌ها:
- وقتی فرزند شما نگرانی یا هراسی دارد، با دقت گوش دهید.
- سعی کنید بدون قضاوت یا رد کردن احساساتشان، به آن‌ها گوش دهید.
مشارکت در یافتن راه‌حل:
- به فرزند کمک کنید تا به صورت خودمختار راه‌حل‌هایی بیابد.
- از او بپرسید که به نظرش چه چیزی می‌تواند کمک کند.
ایجاد روتین ثابت:
- یک برنامه یا روتین ثابت برای صبح‌ها ایجاد کنید تا کمک کند فرزندتان احساس امنیت کند.
- از سردرگمی‌ها و عدم قطعیت‌هایی که می‌توانند استرس را افزایش دهند، پرهیز کنید.
همکاری با مدرسه:
- با معلم‌ها و کارکنان مدرسه همکاری کنید تا به فرزند شما کمک کنند.
- مشکلات و نگرانی‌های فرزندتان را با مدرسه در میان بگذارید.
موقعیت‌های مثبت ایجاد کنید:
- فرصت‌هایی برای تجربیات مثبت در مدرسه فراهم کنید.
- تشویق‌ها و تقدیرهایی برای تلاش‌ها و پیشرفت‌های کوچک ارائه دهید.
در صورت لزوم از کمک‌های حرفه‌ای استفاده کنید:
- در صورت ادامه‌ی مشکلات، ممکن است نیاز به مراجعه به یک متخصص یا مشاور وجود داشته باشد.
اطلاعات مهمی که خانواده‌ها برای جلوگیری از بروز اضطراب قبل از ارسال کودک به مدرسه باید بدانند
ارسال کودک به مدرسه یک گام بزرگ در زندگی هر خانواده است. برای اطمینان از تجربه‌ای مثبت و آموزشی برای کودک، والدین باید مطمئن شوند که اطلاعات مهم زیر را در نظر دارند:
آشنایی با مدرسه و کلاس:
- اطلاعاتی در مورد مدرسه، کلاس، و معلمین کودک خود کسب کنید.
- اگر امکان دارد، قبل از شروع سال تحصیلی، مدرسه را با کودکتان بازدید کنید.
برنامه و روال روزانه:
- با برنامه و روال روزانه کلاس و مدرسه آشنا شوید.
- زمان‌های ورود و خروج، وقت‌های تفریح و زمان‌های وعده‌های غذایی را بدانید.
لوازم تحصیلی:
- مطمئن شوید که کودکتان همه لوازم لازم برای کلاس در اختیار دارد.
- لیستی از لوازم مورد نیاز از معلم درخواست کنید.
تغذیه و سلامت:
- به کودک خود یاد بدهید تا اهمیت یک وعده صبحانه سالم را درک کند.
- اطمینان حاصل کنید که کودک در مورد نیازهای پزشکی خاص، مانند آلرژی‌ها، به معلم اطلاع داده است.
امنیت:
- کودک خود را با قوانین امنیتی مدرسه آشنا کنید.
- برای کودک تأکید کنید که همیشه باید به معلم‌ها و کارمندان مدرسه اطمینان کند.
حمل و نقل:
- روش‌های ایمن حمل و نقل کودک را برنامه‌ریزی و توضیح دهید، چه با اتوبوس و چه با راه پیاده.
- اطمینان حاصل کنید که کودک میداند چگونه به خانه برگردد و چه کسی او را می‌آورد یا می‌برد.
اطلاعات تماس:
- اطمینان حاصل کنید که کودک شماره تلفن شما و سایر اطلاعات تماس ضروری را میداند.
- اطلاعات تماس به‌روز خود را در اختیار مدرسه قرار دهید.
همکاری با معلم:
- رابطه‌ای مثبت و همکارانه با معلم کودک برقرار کنید.
- در مورد پیشرفت‌ها و چالش‌های کودک با معلم ارتباط داشته باشید.
آمادگی روانی و اجتماعی:
- کودک خود را برای تجربیات جدید و دوست‌یابی‌ها آماده کنید.
- به کودک کمک کنید تا احساسات و نگرانی‌های خود را بیان کند.
با داشتن این اطلاعات و آمادگی مناسب، شما و کودکتان می‌توانید یک شروع موفق و آرامش‌بخش در مدرسه داشته باشید.
نتیجه‌گیری
به یاد داشته باشید که هر فرزند و هر موقعیت منحصر به فرد است و ممکن است راهکارهای متفاوتی برای هر فرد مناسب باشد. صبر و محبت شما کلیدی‌ترین عوامل در کمک به فرزندتان برای مقابله با هراس و نگرانی‌ها هستند.
مدرسه باید محیطی امن و پشتیبان برای همه‌ی دانش‌آموزان باشد. با کمک به کودک در مقابله با تجربیات منفی، می‌توانیم به او کمک کنیم تا با اعتماد به نفس و آرامش بیشتری به مدرسه برگردد.
بازهم به خاطر داشته باشید حمایت و صبر شما در فرآیند بهبود و رشد کودک بسیار کمک‌کننده است. همچنین، ممکن است استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف به مدت زمانی طول بکشد تا تاثیرات مثبت خود را نشان دهد، بنابراین صبر و پشتکار ضروری است.
